Ջուրը բնության մեջ: Ջրոլորտ: Երկրագնդի մակերևույթի մեծ մասը ծածկված է ջրով:
Երկրագնդի վրա ջրի ծավալի մեծ մասը Համաշխարհային օվկիանոսի աղի ջրերն են: Միայն չնչին մասը կազմում են ցամաքի, մթնոլորտի ե կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերր:
Մարդուն անհրաժեշտ քաղցրահամ ջրի ծավալր մեր մոլորակի վրա շատ չնչին է, ըստ որում՝ բաշխված է խիստ անհավասարաչափ: Մի տեղ ջրի ավելցուկի պատճառով գոյացել են ճահիճներ, իսկ մեկ այլ տեղ ջրի սակավության պատճառով առաջացել են անապատներ:
Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի և կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերը միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը:
Ջրի հատկությունները: Ջուրր թափանցիկ, անհոտ հեղուկ է: Իր որոշ զարմանալի հատկություններով այն տարբերվում է բնության մեջ եղած մնացած բոլոր նյութերից:
Մաքուր ջուրր սառչում է 0 °C-ում, եռում ե գոլորշի է դառնում 100 0C-ում:
Հայտնի է, որ նյութերը տաքանալիս րնդարձակվում են, դրանց խտությունր փոքրանում է, իսկ սառչելիս սեղմվում են, և խտությունր մեծանում է: Սակայն, ի տարբերություն բոլոր նյութերի՝ ջուրը միակ նյութն է, որի խտությունը պինդ վիճակում (սառույց) ավելի փոքր է, քան հեղուկ վիճակում: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լուծելու ունակությունը: Անցնելով ապարների միջով՝ ջուրր լուծում է զանազան նյութեր:
Բնական ջրերր, ըստ դրանց մեջ լուծված աղերի քանակի, լինում են քաղցրահամ և աղի:
Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ, իսկ 1 գրամից ավելի աղ պարունակող ջրերը կոչվում են աղի:
Աղի ջրերր պիտանի չեն խմելու և դաշտերի ոռոգման համար: Բոլորովին մաքուր ջրերր նույնպես պիտանի չեն, որովհետև ջրի մեջ բնական վիճակում լուծված որոշ քանակությամբ նյութերն անհրաժեշտ են բույսերի և կենդանիների կենսագործունեության ապահովման համար:
Նույնիսկ խմելու համար լավագույն է համարվում այն ջուրր, որի մեկ լիտրը պարունակում է չնչին քանակի լուծված նյութեր, և վնասակար բակտերիաներ չի պարունակում:
Ջրի մյուս կարեոր հատկությունր ջերմունակությունն է, այսինքն՝ ջերմություն կլանելու և կուտակելու հատկությունը:
Ջուրր սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Օրինակ՝ ամառվա շոգին քաղաքի վրա տեղացած անձրևը րոպեների րնթացքում կարող է գոլորշանալ՝ շրջապատից կլանելով մեծ քանակությամբ ջերմություն: Որպես արդյունք՝ քաղաքի օդի ջերմաստիճանր կարող է մի քանի աստիճանով նվազել՝ մեղմացնելով շոգր: Իսկ ջուրր սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործրնթացր. կլանված ջերմությունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:
Օրինակ՝ ջրավազաններր, ամռանը կուտակելով Արեգակի ջերմային էներգիան, զովացնում են մերձակա տարածքի շոգը, իսկ ձմռանր կուտակված ջերմությունն աստիճանաբար հաղորդում են շրջապատին՝ մեղմելով սաստիկ ցուրտը:
Հարցեր և առաջադրանքներ
Ի՞նչ է ջրոլորտը: Որո՞նք են դրա բաղադրամասերը: Օվկիանոսի, ցամաքի, մթնոլորտի և կենդանի օրգանիզմների մեջ գտնվող ջրերը միասին կազմում են Երկիր մոլորակի ջրային թաղանթը՝ ջրոլորտը:
Ջրի ի՞նչ հատկություններ գիտեք: Մաքուր ջուրր սառչում է 0 °C-ում, եռում ե գոլորշի է դառնում 100 0C-ում: ջուրը միակ նյութն է, որի խտությունը պինդ վիճակում (սառույց) ավելի փոքր է, քան հեղուկ վիճակում: Ջրի կարևոր հատկություններից է նաև զանազան նյութեր իր մեջ լուծելու ունակությունը:
Ո՞ր ջրերն են կոչվում քաղցրահամ: Այն ջրերը, որոնք մեկ լիտրում պարունակում են մինչև 1 գրամ լուծված աղեր, կոչվում են քաղցրահամ:
Ի՞նչ է ջրի ջերմունակությունը: Ինչպե՞ս է դա ազդում կլիմայի վրա: Ջուրը սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն: Օրինակ՝ ամառվա շոգին քաղաքի վրա տեղացած անձրևը րոպեների րնթացքում կարող է գոլորշանալ՝ շրջապատից կլանելով մեծ քանակությամբ ջերմություն: Որպես արդյունք՝ քաղաքի օդի ջերմաստիճանր կարող է մի քանի աստիճանով նվազել՝ մեղմացնելով շոգր: Իսկ ջուրր սառույց կամ գոլորշին հեղուկ դառնալիս տեղի է ունենում հակառակ գործրնթացր. կլանված ջերմությունն անջատվում է և հաղորդվում շրջապատին:
Ինչո՞ւ ամռան շոգին տեղացած հորդառատ անձրևից որոշ ժամանակ հետո շոգը մեղմում է: Ջուրը սառույց վիճակից հեղուկի և հեղուկից գոլորշու վերածվելիս շրջապատից կլանում է մեծ քանակությամբ ջերմություն:
Հունվարի 28-ին մենք մեկնեցինք ճամփորդության դեպի Մարմարիկ գյուղ:
Մեր առաջին կանգառը Հրազդանի ջրամբարն էր: Ջրամբարը պատվել էր սառույցով: Ջրամբարի (Աղբյուրակի) վրա կառուցված էր հուշակոթող նվիրված ջրի Աստծուն: Դրանից հետո մենք շարժվեցինք դեպի Մաքրավանք: Այնտեղ ընկեր Սեդայի հետ մենք կատարեցինք հոգևոր երգեր: Երբ վանքից դուրս եկանք, նախաճաշեցինք և գնացինք դեպի Մարմարիկ գյուղ: Գյուղ մտնելուց մենք հանդիպեցինք գյուղի երեխաներին և իրենց ուսուցչուհուն՝ ընկեր Ղազարյանին, ով մեզ ուղեկցեց դեպի Սուրբ Մաշտոց եկեղեցին: Եկեղեցին կառուցվել էր 9-10-րդ դարերում և խոնարհված էր: Մենք նորից կատարեցինք հոգևոր երգեր, աղոթեցինք և մոմ վառեցինք: Հետո այցելեցինք Մարմարիկ գյուղի դպրոցը: Մեզ առաջարկեցին ընտրել արհեստներից որևէ մեկը, որը որ ցանկանում էինք: Կարող էինք բրդից պատրաստել որևէ իր, կափարիչներից գորգ սարքել, փոքր գորգ հյուսել, ցորենի հասկեր հյուսել: Ես ընտրեցի ցորենի հասկ հյուսելը: Ինձ օգնեց ընկեր Ղազարյանը և ես հյուսեցի իմ ցորենի հյուսքը, որը ինձ հետ Երևան բերեցի և նվիրեցի մայրիկիս:
Վարպետության դասերից հետո մենք գնացինք նայելու հաց ու լավաշ թխիկին: տատիկները նստած էին թոնրի մոտ և լավաշ էին թխում: Մեզ շատ համեղ լավաշ հյուրասիրեցին: Լավաշն այնքնա համեղ էր, որ մի քանի երեխա անգամ սկսեցին կռվել լավաշի համար:
Հետո մեզ հրավիրեցին հարիսա ուտելու դպրոցի խոհանոցում: Այնտեղ մեզ համար մեծ սեղան էին պատրաստել:
Դպրոցի դահլիճում մենք խաղացինք ազգային և այլ տարբեր խաղեր: Ընթացքում մենք շատ համեղ գաթա կերանք և նորից շարունակեցինք խաղալ մեր խաղերը:
Մենք այցելեցինք Մարմարիկ գյուղի հյուրատուն, որտեղ մեզ գորգագործության մի քանի հնարք սովորեցրեցին:
Ընկեր Ղազարյանը պատմեց Մարմարիկ գյուղի մասին տարբեր փաստեր:
Մեր ճամփորդությունը շատ հետաքրքիր էր: Մենք տեսանք թե ինչպես են ապրում Մարմարիկ գյուղում, ինչով են այնտեղ զբաղվում: Մարմարիկ գյուղի երեխաները և ընկեր Ղազարյանը շատ հյուրընկալ են:
Հունվարյան ճամբարի ընթացքում ես 5-րդ ջոկատում մասնակցել ենք հետևյալ ստուգատեսներին՝
Արտադրությամբ ուսուցում
Արտադրությամբ ուսուցման ստուգատեսի շրջանակում ընկեր Անուշի հետ վզաշխթա ենք պատրաստել:
Հանրագիտական դիջիթեք
Հանրագիտական դիջիթեք ստուգատեսի շրջանակում մենք ընկեր Գրետաի հետ սարքել էինք լոգո: Մեզ քոլեջի սովորողները սովորեցրել էին Canva ծրագիրը: Մենք երրորդ դասարանցիներին սովորեցրել էինք Quizizz ծրագիրը:
Ազգագրական փառատոն
Ընկեր Աննայի հետ գաթա ենք թխել: Գաթայի թխմանը մասնակցում էին 5-րդ ջոկատի աղջիկները, իսկ մենք օգնում էինք նրանց և նայում թե նրանք ինչպես են պատրաստում: Գաթայի մեջ մենք դրեցինք պոպոկ: Գաթան շատ համեղ էր:
Իսկ ընկեր Սոնան մեզ սովորեցրել է հոլ պտտել: Մենք բոլորս հոլ պտտեցինք: Խաղացինք շատ զվարճալի խաղեր՝ փչացած հեռախոս, աղջիկ փախցնոցի և էլի շատ խաղեր:
Ազգագրական փառատոնի շրջանակում մենք նաև մի շատ հետաքրքիր դաս անցկացրեցինք: Միքայելի մայրիկը մեզ պատմեց ժողովրդական հեքիաթների ստեղծման մասին: Մենք նախքան այդ դասը կարդացել էինք Հովհաննես Թումանյանի <<Խոսող ձուկը>> հեքիաթը և այդ օրը քննարկեցինք այդ հեքիաթը: Ամեն մեկս ասաց թե մեզ ինչ սովորեցրեց այդ հեքիաթը: Հետո մեզանից յուրաքանչյուրը ընտրեց մի հեքիաթ և այդ հեքիաթից մի հատված նկարեց թղթի վրա: Ես ընտրեցի Հովհաննես Թումանյանի <<Անխելք մարդը>> հեքիաթը և նկարեցի խորացած ծառի և անխելք մարդու երկխոսության հատվածը:
Բնագիտատեխնիկական ստուգատես
Բնագիտական ստեւգատեսի շրջանակում ես կատարել եմ բնագիտական փորձ: Պատրաստել եմ աղե բյուրեղիկներ:
Իմ ստեղծած բնագիտական խաղը
Ընկեր Շուշանը մեզ հանձնարարել էր ստեղծել բնագիտական խաղ: Ես մեր անցած թեմաներից և իմ կարդացած գրքերից պատրաստել էի մի շատ հետաքրքիր և ուսուցանող խաղ: Խաղի մասնակիցները պետք է պատասխանեյին բնագիտական մի շարք հարցերի: Խաղը ես տարա դպրոց և մենք այնտեղ էլ խաղացինք:
Ձմեռային մարզական ստուգատես
Երևանի գեղասահքի և հոկեյի մարզադպրոցում ես առաջին անգամ էի լինում: Չմուշկներով մի քանի սահել եմ և կարողանում եմ: Մարզադպրոցում չմուշկներով սահելը շատ հարմարավետ էր: Մենք կարող էինք հանել մեր վերարկուները և ազատ սահել: Ես մի քանիսին օգնում էի չմուշկներով սահել: Մենք շատ լավ ժամանակ անցկացրեցինք:
Մարնամարզական ստուգատես
Մարմնամարզական ստուգատեսի ընթացքում մենք կատարում էինք տարբեր վարժություններ: Իսկ վերջում ընկեր Հայկուհու հետ միասին չինական կառատե պարապեցինք: Ընկեր Հայկուհին մեզ ծանոթացրեց կարատեյի մի քանի հնարքների:
Ձիավարություն
Մեր ձիավարությունը շատ ուրախ և հետաքրքիր անցավ: Մինչև ձիավարությունը մենք այցելեցինք ագարակի կենդանիներին, տեսանք ագարակի տոնածառը: Օրը շատ արևայաին էր, կարծես թե գարուն էր: Հետո մենք զույգերով ձի հեծնեցինք: Ինձ շատ դուր եկավ ձիավարությունը: Մինչև այդ ես երբեք ձի չէի հեծնել:
Once upon a time there was a brave knight called George. George had lots of adventures as he travelled by horse across many lands. One day he came to a small village and met a man who lived in a cave next to the village. The hermit told the knight about the awful things that were happening there. A terrible dragon had come to live in the lake and attacked the village every day. The villagers didn’t know what to do. First, they gave the dragon all their food, but the dragon just took the food and still attacked the village. So then the villagers gave the dragon all the animals from their farms. The dragon took all the animals, but continued to attack the villagers. So then they gave the dragon all their gold and jewels. The dragon took all their money, but still was not satisfied. The king sent his army to try and capture the dragon, but the dragon was too strong and the knights of the army were too scared and they ran away. With nothing left to give, the king could only think of one thing to help protect his people. He sent his only daughter, the princess, to the lake to wait for the dragon. When George heard this he rode as fast as he could to the lake. Just then the dragon jumped out from the lake and was going to eat the princess. George attacked the dragon. He fought very bravely, won the fight and killed the dragon. George and the princess returned to the village and everyone was very pleased that they would have no more problems with the dragon. Today, the story of George’s bravery is remembered and George is known as the patron saint of many countries.
ՋՈՐՋԸ և ՎԻՇԱՊԸ
Ժամանակին մի խիզախ ասպետ կար Ջորջ անունով: Ջորջը ուներ շատ արկածներ, երբ նա ձիով ճանապարհորդում էր բազմաթիվ երկրներում: Մի օր նա եկավ մի փոքրիկ գյուղ և հանդիպեց մի մարդու, ով ապրում էր քարանձավում գյուղի կողքին։ Ճգնավորը ասպետին պատմեց այն սարսափելի բաների մասին, որ տեղի են ունենում այնտեղ: Մի սարսափելի վիշապ էր եկել լճում ապրելու և ամեն օր հարձակվում էր գյուղի վրա։
Գյուղացիները չգիտեին ինչ անել. Նախ, նրանք վիշապին տվեցին իրենց ամբողջ սնունդը, բայց վիշապը պարզապես վերցրեց ուտելիքը և, այնուամենայնիվ, հարձակվեց գյուղի վրա: Այսպիսով, գյուղացիները վիշապին տվեցին իրենց ֆերմաների բոլոր կենդանիները: Վիշապը վերցրեց բոլոր կենդանիներին, բայց շարունակեց հարձակվել գյուղացիների վրա։ Այսպիսով, նրանք վիշապին տվեցին իրենց ամբողջ ոսկին և գոհարները: Վիշապը վերցրեց նրանց բոլոր փողերը, բայց դեռ չբավարարվեց։
Թագավորն ուղարկեց իր բանակը, որ փորձի բռնել վիշապին, բայց վիշապը շատ ուժեղ էր, իսկ բանակի ասպետները շատ վախեցան և փախան։ Չունենալով տալու ոչինչ, թագավորը կարող էր մտածել միայն մեկ բանի մասին, որը կօգնի պաշտպանել իր ժողովրդին. Նա իր միակ դստերը՝ արքայադստերը, ուղարկեց լիճ՝ սպասելու վիշապին։ Երբ Ջորջը լսեց դա, նա հնարավորինս արագ գնաց դեպի լիճը: Հենց այդ ժամանակ վիշապը դուրս թռավ լճից և պատրաստվում էր ուտել արքայադստերը։ Ջորջը հարձակվեց վիշապի վրա։ Նա շատ քաջաբար կռվեց, հաղթեց կռվում և սպանեց վիշապին։ Ջորջն ու արքայադուստրը վերադարձան գյուղ, և բոլորը շատ գոհ էին, որ այլևս չեն ունենա խնդիրներ վիշապի հետ. Այսօր հիշվում է Ջորջի քաջության պատմությունը, և Ջորջը հայտնի է որպես բազմաթիվ երկրների հովանավոր սուրբ:
Big strong black bears are powerful animals. Most black bears have a lovely black coat with a light brown nose. They’re a medium-sized bear that are smaller than grizzly bears but bigger than a panda bear. They have sharp claws in their paws which are great for climbing and can be found in the forests of North America Mexico and Canada. In winter black bears hibernate this is when they sleep all winter living off stored body fat from eating lots and lots. Black bears eat almost anything from berries and fruit to Salmon small animals and food they come across which means they’re omnivores like humans.
They use their sensitive noses to smell food or other bears. Most black bears live alone which means they are solitary animals. Cute baby bears are called Cubs. They have great moms to look after them when they’re little. Aren’t black bear mums great
Oops it’s difficult to walk in the snow. Can you crawl like a black bear cub?
Սև արջեր
Խոշոր, ուժեղ սև արջերը հզոր կենդանիներ են: Սև արջերի մեծ մասն ունի գեղեցիկ սև մուշտակ՝ բաց շագանակագույն քթով: Սրանք միջին չափի արջեր են, որոնք ավելի փոքր են, քան գորշ արջերը (գրիզլիները), բայց ավելի մեծ են, քան պանդաները: Նրանք ունեն սուր ճանկեր իրենց թաթերի վրա, որոնք շատ լավ են մագլցելու համար։ Սև արջերը հանդիպում են Հյուսիսային Ամերիկայի, Մեքսիկայի և Կանադայի անտառներում: Ձմռանը սև արջերը ձմեռում են ամբողջ ձմռանը ՝ սնվելով մեծ քանակությամբ սննդից կուտակված մարմնի ճարպով: Սև արջերը ուտում են գրեթե ամեն ինչ ՝ հատապտուղներից և մրգերից մինչև սաղմոն ձուկ, փոքր կենդանիներ, սա նշանակում է, որ նրանք ամենակեր են, ինչպես մարդիկ:
Նրանք օգտագործում են իրենց զգայուն քիթը սննդի կամ այլ արջերի հոտը զգալու համար ։ Սև արջերի մեծ մասը միայնակ է ապրում, ինչը նշանակում է, որ նրանք միայնակ կենդանիներ են: Արջի ձագերը կոչվում են քոթոթներ: Նրանք ունեն հիանալի մայրիկներ, ովքեր խնամում են նրանց, երբ նրանք փոքր են: Սև արջերի մայրերը հիանալի մայրեր են, այնպես չէ՞։
Ձյան վրա քայլելը դժվար է; Կարո՞ղ եք սողալ սև արջի պես:
Hippos
Large barrel-shaped hippos with stubby legs can be found in Africa. Hippo’s bodies are mainly hairless apart for some scratchy whiskers on their noses. They are the third largest land mammal behind elephants and rhinos that is. The name hippo is short for hippopotamus which means river horse. This is because hippos love to spend lots of time splashing about in water. Here’s one keeping her head cool. Don’t forget to breathe!
These hungry hippos are munching on some yummy river plants.
Hippos are herbivores that means they eat lots of plants and graze on grass when on land. Wow! that was a big yawn. Hippos have huge mouths. Open wide Mr hippo.
Look! We can see the impressive front teeth. The male uses these to fight. While hippos might look cuddly they can be dangerous. So be careful and they can run faster than a human. I didn’t expect that.
Գետաձիեր
Աֆրիկայում կարելի է գտնել կարճ ոտքերով խոշոր տակառաձև գետաձիեր ։ Գետաձիերի մարմինները հիմնականում մազազուրկ են, բացառությամբ քթի մի քանի փշոտ բեղերի։ Նրանք երրորդ ամենամեծ ցամաքային կաթնասունն են փղերից և ռնգեղջյուրներից հետո: Գետաձի (hippo) անվանումը կարճ է (երկարը hippopotamus է), որը նշանակում է “գետի ձի”: Դա պայմանավորված է նրանով, որ գետաձիերը սիրում են շատ ժամանակ անցկացնել ջրի: Ահա մեկը, ով գլուխը սառն է պահում։ Չմոռանա՛ս շնչել:
Այս սոված գետաձիերը ծամում են գետի որոշ համեղ բույսեր:
Գետաձիերը խոտակեր կենդանիներ են, ինչը նշանակում է, որ նրանք շատ բույսեր են ուտում և արածում են խոտերի վրա, երբ ցամաքում են: Օ՜, դա մի մեծ հորանջ էր: Գետաձիերը հսկայական բերաններ ունեն։ Ավելի լայն բացեք, պարոն գետաձի:
Նայիր! Մենք կարող ենք տեսնել տպավորիչ առջևի ատամները: Արուն դրանք օգտագործում է կռվելու համար ։ Չնայած գետաձիերը կարող են քնքուշ տեսք ունենալ, դրանք կարող են վտանգավոր լինել: Այնպես որ, զգույշ եղեք և նրանք կարող են ավելի արագ վազել, քան մարդը: Ես դա չէի սպասում։
Կոտայքի մարզը միակ մարզն է, որը միջպետական սահման չունի Հայաստանի հարևան որևէ պետության հետ։ Կոտայքը միաժամանակ նաև այն չորս մարզերից մեկն է, որոնք անմիջապես հարում են մայրաքաղաք Երևանին: Կոտայքի մարզի վարչական կենտրոնը Հրազդանն է։ Ամենամեծ քաղաքը Հրազդանն է։ Մյուս քաղաքներն են Աբովյանը, Բյուրեղավանը, Եղվարդը, Նոր Հաճնը, Չարենցավանը, Ծաղկաձորը։
Կոտայքի մարզի տեսարժան վայրերը
Գառնու հեթանոսական տաճար
Գեղարդի վանք
Ծաղկաձոր լեռնադահուկային առողջարան
Ծաղկաձորի ճոպանուղի
Կեչառիսի վանական համալիր
Մաշտոց Հայրապետ եկեղեցի
Քարերի սիմֆոնիա
Հրազդան քաղաք
Հրազդան քաղաքը գտնվում է Հայաստանի Կոտայքի մարզում և հանդիսանում է նրա մարզկենտրոնը։ Քաղաքը գոտևորում են հյուսիսից՝ Փամբակի, հարավ-արևմուտքից՝ Ծաղկունյաց, արևելքից և հարավ-արևելքից՝ Գեղամա լեռնաշղթաների մաս կազմող սարավանդները։ Քաղաքի միջով հոսում են Հրազդան և Մարմարիկ գետերը, որոնք միախառնվում են հենց քաղաքի մեջ։
Հրազդանի ջրամբարկամ Աղբյուրակի ջրամբար
Ջրամբար Հրազդան գետի վրա։ Շահագործման է հանձնվել 1953 թվականին։ Մակերեսը 1,7 կմ² է, ջրատարողությունը՝ 5,6 միլիոն մ³, օգտակարը՝ 4,1 միլիոն մ³։ Սնվում է Հրազդան և Մարմարիկ գետերից։
Մաքրավանք
Մաքրավանք, վանական համալիր Հայաստանի Հանրապետության Կոտայքի մարզի Մաքրավան գյուղում (այժմ Հրազդան քաղաքի թաղամասերից մեկն է)։ Վանքի գլխավոր կառույցը 13-րդ դարում կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին մեկ զույգ որմնամույթերով, արևմտյան կողմում երկհարկանի ավանդատներով գմբեթավոր դահլիճի տիպի կառույց է։ Եկեղեցին շրջապատված է բազմաթիվ խաչքարերով։ Հարավային կողմում գտնվում է միանավ եկեղեցի։ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցուն արևմուտքից կից է եղել գրեթե քառակուսի հատակագծով գավիթը, որի պատերի հիմքերն են մնացել։ Վանքի արևելքում զարդաքանդակ խաչքարերով փոքրիկ գերեզմանոցն է։
Այժմ վանական համալիրը բաղկացած է երեք հիմնական մասերից՝ Սբ. Ամենափրկիչ և Սբ. Կաթողիկե եկեղեցիներից, գավթից ու օժանդակ շինություններից։
Մարմարիկ գյուղ
Մարմարիկ, գյուղ Հայաստանի Կոտայքի մարզում, մարզկենտրոնից 15 կմ հյուսիս-արևմուտք, Մարմարիկ գետի միջին հոսանքի աջափնյակում։ Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ, հացահատիկի, կարտոֆիլի, ծխախոտի և կաղամբի մշակությամբ։
Մարմարիկ գետ
Մարմարիկ գետը Հրազդանի աջ վտակն է: Սկիզբ է առնում Փամբակի լեռնաշղթայի հարավային լանջերից՝ 2520 մ բարձրությունից։ Երկարությունը՝ 37 կմ է, ջրհավաք ավազանը՝ 427 կմ2։ Վերին և միջին հոսանքներում հոսում է կիրճանման, անտառապատ հովտով։ Մեղրաձոր գյուղից հովիտն ընդարձակվում է, ձեռք բերում հարթավայրային բնույթ։ Գետի հոսքը ձևավորվում է Փամբակի և Ծաղկունյաց լեռնաշղթաներից հոսող գետակների ջրերով։
Հունվարի 18-ին Արևմտյան դպրոցի 3-րդ ջոկատը հայրենագիտության ուսուցչուհի ընկեր Արմինեյի, երգի ուսուցչուհի ընկեր Աչերի, սպորտի ուսուցիչ ընկեր Սամվելի հետ միասին մեկնեց ճամփորդության դեպի Արատես: Մենք երեք անմոռանալի օր անցկացրեցինք այնտեղ:
Արատեսը գտնվում է Վայոց Ձորի մարզում:
Արատեսի նախկին ադրբեջանաբնակ տարածքը 1990 թվականից տրամադրվել է «Մխիթար Սեբաստացի» կրթահամալիրին՝ դպրական կենտրոն կառուցելու նպատակով։
Մեր եռօրյա ճամբարը շատ ուրախ անցավ: Կեսօրները մենք անցկացնում էինք դրսում: Տարբեր խաղեր էինք խաղում՝ գնդակով, թաքնվոցի, աքլորակռիվ, չլոցի: Երեկոնը անց էինք կացնում մեր սենյակներում: Մրոցի էինք հաճախ խաղում, հետևում էինք վառարանի կրակին: Ամեն երկու ժամը մեկ երկու փայտ էինք գցում վառարանը, որ կրակը չմարեր:
Ամեն առավոտ մենք մարմնամարզություն էինք անում դրսում:
Այնտեղ են 10-13դդ Արատեսի վանքը, 10-րդ դարի Սուրբ Սիոն, 11-րդ դարի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցիները, 10-16դդ խաչքարեր:
Մենք այնտեղ հավաքվել և երգում էին ազգագրական երգեր:
Սա մեր սենյակն է: Մենք քնում էինք քնապարկերի մեջ:
Սա իմ նկարած փոքրիկ տեսանյութն է Արատեսից: Ես շատ եմ ցանկանում կրկին վերադառնալ Արատես:
Я прочитал русскую народную сказку Лисичка-сестричка и волк.
В сказке рассказывается, как лиса обманула старика и волка. Серый волк дважды попался на её лукавые речи и понёс её на себе, потому что у неё якобы «мозги вытекают».