My dear, lovely mother I love you very much and I am happy that you are my mother․ You are always very caring and kind․ You are a true friend for me and my brother․ I want to see you always happy․ My mom, you are the most beautiful mom for me․
Իմ թանկագին, սիրելի մայրիկ, ես քեզ շատ եմ սիրում և ուրախ եմ, որ դու իմ մայրն ես։ Դուք միշտ շատ հոգատար և բարի ես։ Դու իսկական ընկեր ես ինձ և իմ եղբոր համար։ Ես ուզում եմ քեզ միշտ երջանիկ տեսնել։ Մայրիկ, դու ինձ համար ամենագեղեցիկ մայրիկն ես։
Motherhood and Beauty Day
Patriarchy always reigned among the Armenian people, however, Armenian men do know how to appreciate and worship women, and no wonder why there are two women’s days in Armenia. In addition to the international women’s day celebrated on March 8, Armenians have beauty and motherhood day on April 7. On this beautiful spring day, the locals present flowers and gifts to mothers, grandmothers, sisters, and beloved women.
April 7 is not just a beautiful women’s day, but the Christian holiday, Annunciation of the Blessed Virgin Mary. According to the biblical writings, the angel Gabriel appeared to the Virgin Mary on the night when she was reading an excerpt from the book of the prophet Isaiah about the birth of the Savior from the Virgin and informed the Mother of God that she would have a son. Motherhood of Mariam is perceived as a real miracle, and Annunciation of the Blessed Virgin Mary is considered one of the most important religious events in the Christian world.
In Armenia, the period from March 8 to April 7 is called “the women’s month” during which their beauty and feminity and is celebrated with special attention and love.
Հայ ժողովրդի մեջ միշտ տիրել է հայրիշխանությունը, սակայն հայ տղամարդիկ գիտեն գնահատել և պաշտել կնոջը, և զարմանալի չէ, թե ինչու են Հայաստանում տոնում կանանց երկու տոն։ Բացի մարտի 8-ին կանանց միջազգային օրվանից, հայերը ունեն գեղեցկության և մայրության օրը՝ ապրիլի 7-ին: Գարնան այս գեղեցիկ օրը տեղացիները ծաղիկներ և նվերներ են նվիրում մայրերին, տատիկներին, քույրերին և սիրելի կանանց:
Ապրիլի 7-ը ոչ միայն գեղեցիկ կանանց օրն է, այլ քրիստոնեական տոնը՝ Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի Ավետումը։ Ըստ աստվածաշնչյան գրությունների՝ Գաբրիել հրեշտակը հայտնվեց Մարիամ Աստվածածնի մոտ այն գիշերը, երբ նա կարդում էր Եսայիա մարգարեի գրքից հատված Փրկչի՝ Կույսից ծնվելու մասին և հայտնեց Աստվածամորը, որ նա կունենա որդի։ Մարիամի մայրությունն ընկալվում է որպես իսկական հրաշք, իսկ Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի Ավետումը համարվում է քրիստոնեական աշխարհի կարևորագույն կրոնական իրադարձություններից մեկը։
Հայաստանում մարտի 8-ից ապրիլի 7-ն ընկած ժամանակահատվածը կոչվում է «կանանց միամսյակ», որի ընթացքում նրանց գեղեցկությունն ու կանացիությունը նշվում է հատուկ ուշադրությամբ ու սիրով։
Ես իմ անուշ Հայաստանի արևահամ բարն եմ սիրում, Մեր հին սազի ողբանվագ, լացակումած լարն եմ սիրում, Արնանման ծաղիկների ու վարդերի բույրը վառման, Ու նաիրյան աղջիկների հեզաճկուն պա՛րն եմ սիրում։
Սիրում եմ մեր երկինքը մուգ, ջրերը ջինջ, լիճը լուսե, Արևն ամռան ու ձմեռվա վիշապաձայն բուքը վսեմ, Մթում կորած խրճիթների անհյուրընկալ պատերը սև, Ու հնամյա քաղաքների հազարամյա քա՛րն եմ սիրում։
Ո՛ւր էլ լինեմ — չե՛մ մոռանա ես ողբաձայն երգերը մեր, Չե՜մ մոռանա աղոթք դարձած երկաթագիր գրքերը մեր, Ինչքան էլ սո՜ւր սիրտս խոցեն արյունաքամ վերքերը մեր — Էլի՛ ես որբ ու արնավառ իմ Հայաստան — յա՛րն եմ սիրում։
Իմ կարոտած սրտի համար ո՛չ մի ուրիշ հեքիաթ չկա․ Նարեկացու, Քուչակի պես լուսապսակ ճակատ չկա․ Աշխա՛րհ անցի՛ր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա․ Ինչպես անհաս փառքի ճամփա՝ ես իմ Մասիս սա՛րն եմ սիրում։
Բառերի բացատրություն
արևահամ-արևի ջերմությամբ գոյացած համ: Շատ քաղցր՝ անուշ
բար-նորատունկ ծառի առաջին պտուղը, երախայրիք
վառման-վառ, բորբոքուն, ջերմ
հեզաճկուն-հեզ և ճկուն, հեզորեն՝ մեղմորեն ճկուն
լուսե-լույսից բաղադրված՝ կազմված, լուսեղեն
վսեմ-բարձր՝ վեհ բովանդակություն՝ Էություն ունեցող, վեհ, ազնիվ: Վեհ գաղափար՝ նպատակ
երկաթագիր-հայերեն գրերի հին ձևը, որ նման է այժմյան տպագրական գլխագրերին
— Ես՝ եղբայրորեն ու մտերմաբար՝ Ողջունում եմ ձեզ անցած խավարի Իմաստուն, տխուր ժպիտով բարի…
Բառերի բացատրություն
հոգեհամբույր-հոգի համբուրող՝ գգվող, հոգեպարար
հրճվանք-հոգեկան մեծ բավականություն, ցնծություն, մեծ ուրախություն
վսեմ-բարձր՝ վեհ բովանդակություն՝ Էություն ունեցող, վեհ, ազնիվ: Վեհ գաղափար՝ նպատակ
հեկեկալ-ընդհատ-ընդհատ շունչ քաշելով լալ
անսուտ-չստող, սուտ չասող, ճշմարտախոս
անրջանք-երազանք
տագնապ-անհանգստություն, հուզմունք, խռովություն
մուժ-մառախուղ, մեգ, մշուշ
մենավոր-մենակ, միայնակ, մեկուսացած
Անքնություն
Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը, Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը, Պայտերը խփում են, խփում են հողին․- Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին: Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են ձիերը, Մոտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը, Պայտերը դոփում են քունքի՛ս մեջ հիմա․- Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ․
Բառերի բացատրություն
դոփել-ոտքով գետնին խփել
պայտ-բանող անասունների (ձիու, ջորու, էշի, նաև եզան) սմբակի կամ կճղակի չափսով ու ձևով պատրաստված մետաղյա թիթեղ, որ խփում են սմբակին (կճղակին) վնասվելուց և սայթաքումից
Իմ մահվան օրը կիջնի լռություն, Ծանր կնստի քաղաքի վրա, Ինչպես ամպ մթին կամ հին տրտմություն, Կամ լուր աղետի՝ թերթերում գրած։ Ծանոթ կնոջ պես այրի կամ դժբախտ, Բարեկամուհու նման տխրատեսք, Լուրը կշրջի փողոցները նախ, Ապա կմտնի դուռ-դարպասից ներս… Իբրև ծերունի մի թերթավաճառ՝ Հուշիկ քայլերով և համարյա կույր, Կշրջի բոլոր տներն անպատճառ Ու կհայտնվի ամեն մի բակում։ Ստվերի նման, սահած տնից-տուն, Կկանգնի անտես հյուրի պես մռայլ, Կկանգնի, ինչպես դժնի լռություն՝ Տարածված ամբողջ քաղաքի վրա։ Եվ համր մի պահ՝ գիշերվա կեսին, Բոլորի սրտում կկանգնի հանկարծ Անհաղորդ, ինչպես հեռավոր լուսին, Իմ դեմքը՝ արդեն հավիտյան հանգած։ Եվ մարդիկ՝ երեկ կյանքիս անծանոթ, Եվ երբեք, երբեք դեմքս չտեսած, Եվ մարդիկ՝ միայն երբեմն ինձնով Իրենց ֆանտաստիկ առասպելն հյուսած, Եվ մարդիկ՝ անգամ երգերիս անգետ, Մարդիկ, որ թեև կյանքիս արձագանք՝ Մնացել են լոկ վկա անտարբեր Եվ կարծել են, թե ես վաղո՜ւց չկամ,— Այդ բոլոր մարդիկ իմ մահվան բոթից, Որպես ընդհանուր աղետից սարսած՝ Զարմացած կզգան ինձ այնքա՜ն մոտիկ Եվ հանկարծ այնքա՜ն թանկ ու հարազատ… Եվ երկրում, ինչպես բարձրանա փոշի, Եվ հոգիներում, ինչպես հուշ հառնի,— Ելնելով անցած օրերիս նաշից, Իմ ուրվականը պիտի սավառնի։ Եվ քաղաքներում, և գյուղերում խուլ, Անցորդներն՝ իրար անծանոթ անգամ, Աչքերում իրար և հայացքներում Պիտի միևնույն թախիծը կարդան… Եվ դեմքով տխուր և լուռ աչքերով Պիտի միևնույն սուգը հաղորդեն, Երգերիս հանդեպ անսահմա՜ն ներող, Մոռացած բոլոր հանցանքներս արդեն… Կբանան ոմանք իմ գիրքը գուցե, Կթերթեն դանդաղ, կկարդան տողեր, Տարտամ շարժումով գիրքը կգոցեն, Եվ թախիծը խոր հուշս կողողե։ Եվ գուցե միայն սենյակում մի խուլ, Գլուխը թեքած պատկերիս վրա՝ Կնայի մի կին աչքերիս տխուր, Եվ կարցունքոտվեն աչքերը նրա։ — . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Եվ ինչպես կյանքում՝ տարինե՜ր առաջ, Հուշերում հանկարծ անցյալը բուրի, Երազանքներում գուցե իմ անցած Եվ արդ իմ հառնած գրքում հուշերի… Այն, որ ե՛ս էի, որ ի՛մն էր առաջ, Արդեն չի հառնի և ոչ մի գրքում Եվ ո՛չ մի գրքում՝ աշխարհում գրած, Եվ ո՛չ մի գրքում, և ո՛չ մի գրքում…
