Ահմեդը հինգ ուղտ հետևը ձգած գնում էր քաղաք:
Արևը սաստիկ այրում էր, ծարավը մարդու շրթունքը պատառ-պատառ էր անում:
Եղավ որ՝ հենց կիզիչ կեսօրին հանդիպեց մի աղբյուրի. որ ճանապարհի ափին ուրախ ու պայծառ քչքչում էր ծառերի զով ստվերի տակ:
Ահմեդը ուղտերը քաշեց աղբյուրի գուռների վրա, լավ ջրեց, ինքն էլ մի կուշտ խմեց, հետո երկար ու մեկ փռվեց ստվերի հովին:
Ո՛չ արթուն էր, ո՛չ քնած, մի հաճելի թմբիր զով ստվերի հետ իջել էր նրա հոգնած անդամների վրա:
Երբ կեսօրը կոտրվեց՝ Ահմեդը ուշքի եկավ, նայեց տեսավ ուղտերի մեկը չկա. կանգնեց քարերի գլխին, դիտեց չորս դին-բան չէր երևում. միայն բավական մոտիկում, մի գյուղ ծառերի միջից ճերմակին էր տալիս:
Շտապով ոտքի հանեց ուղտերը, գնաց գյուղ:
Մի պառավ կին պատահեց նրան գյուղի ծայրին:
-Նանի՛, – ասաց Ահմեդը,- ուղտս կորել է, չե՞ս տեսել, աչքիդ չի՞ ընկել: Է՛սպես- է ՛սպես մի ուղտ:
-Ես քո ուղտի դա՞րդն եմ,- զայրացած ասաց պառավը.- իմ կտրիճ աքլորն է կորել, ման կուգամ, ման կուգամ, չեմ գտնի, քո ուղտը աչքի՞ս կերևա. արի առաջ-առաջ աքլորս ման գանք գտնենք, հետո քո ուղտը:
Ահմեդը գլուխը ժաժ տալով մտավ գյուղը, ուղտերը պահ տվավ գյուղի տանուտերին ու ինքը գնաց կորուստը փնտրելու:
Գյուղից դուրս տեսավ մի մարդ, պարկով ցորենը դրել է գետնին, պարկի մի կողքը պատռվել է, ցորենը բուռ-բուռ թափվել է ճամփի երկայնքով. խեղճ մարդը մեկ՝ ցորենն է հավաքում, լցնում պարկը, մեկ՝ մատներով գետինն է քրքրում, հողն մաղմղում:
-Ա՛յ, մարդ, ուղտս է կորել, էստեղով չի՞ անցել, տեսած չունի՞ս էսպես-էսպե՛ս մի ուղտ:
-Ես գլուխս եմ մոլորել, նեղսրտած ասաց մարդը,- երեխաներիս ապրուստը հող դարձավ. ասեղս եմ կորցրել, ասեղս, որ պարկս կարեմ, երթամ տուն. քո ուղտդ աչքի՞ս կերևա. արի առաջ-առաջ ասեղս փնտրենք, հետո քո ուղտը:
«Խենթ են էս մարդիկը»,- փնթփնթաց Ահմեդն ու առաջ գնաց:
Ում որ դիմեց, նույն պատասխանն էր ստանում, թե ի՞նչ է, բան ու գործ չունեինք, քո ուղտի՞ն պիտի աչք պահեինք:
Ահմեդը վշտացած մարդկանցից ու հույսը կտրած՝ գյուղ վերադարձավ. մի ծառի տակ նստավ, գլուխն առավ ափերի մեջ տխուր-տխուր միտք էր անում. քունը վրա հասավ, և հոգնաբեկ Ահմեդը աչքերը գոցեց. քունն ու երազ տեսնելը մեկ եղավ. տեսավ, որ իր մայրն եկավ, Ահմեդի գլուխը շոյեց ու ասաց.
«Որդիս, մի՛ տխրիր, ուղտդ կորած չէ. միայն այս աշխարհիս բանն այսպես է, որ առաջ ուրիշի կորուստը պիտի փնտրես, որ ուրիշն էլ քո կորուստը փնտրի. Մի՛ մեղադրիր մարդկանց, ամեն մեկի համար իր աքլորն ու ասեղը քո ուղտի չափ է»:
Ահմեդը զարթնեց և վազեց պառավի մոտ:
-Նանի, աքլորդ գտա՞ր,- հարցրեց Ահմեդը:
-Չէ՛, որդի, չէ՛:
-Արի, միասին փնտրենք,- ասաց Ահմեդը:
Եվ երկուսով ընկան գյուղի երդիկներն ու կալերը. մինչև ուշ երեկո որոնում էին կորած աքլորը. հանկարծ պառավը սրտապատառ գոչեց.
-Ահա՛ աքլորս, կտրիճ աքլորս, պատի տակ նստել է:
Ահմեդը վազեց դեպի աքլորը, սա էլ վախեցած թևերը թափ տալով վազեց դեպի դաշտերը. Ահմեդը հետևից, աքլորը առջեւից, աքլորը վազելով, Ահմեդն էլ հետեւից վազելով, վազելով…հանկարծ մեկ էլ աչքի առջևը- իր ուղտը, հենց իր ուղտը, որ կանաչի մեջ նստած հանգիստ որոճ էր անում: Ահմեդի ուրախությանը չափ սահման չկար. մեկ ձեռքին աքլորը, մյուս ձեռքին ուղտի պարուսանը- խնդումերես մտավ գյուղ:

Առաջադրանքներ

1․ Դուրս գրել և բառակազմական վերլուծության ենթարկել բարդ բառերը։

կեսօր, տանուտեր, նեղսրտած, հոգնաբեկ, սրտապատառ, խնդումերես:

կես+օր

տան+ու+տեր

նեղ +սիրտ +ած

հոգնած +ա +բեկված

սիրտ +ա +պատռել

խնդում +երես

2․ Բացատրել տեքստում ընգծված արտահայտությունները։

հետևը ձգած-նրա հետևից

կեսօրը կոտրվեց-կեսօրը անցավ

ճերմակին էր տալիս-ճերմակ գույնով երևալ

պատահեց նրան-հանդիպեց նրան

պահ տվավ-կանգ առավ

աչք պահեինք-նկատեինք

միտք էր անում-մտածում էր

3․ Բացատրի՛ր միտքը․

«Որդիս, մի՛ տխրիր, ուղտդ կորած չէ. միայն այս աշխարհիս բանն այսպես է, որ առաջ ուրիշի կորուստը պիտի փնտրես, որ ուրիշն էլ քո կորուստը փնտրի. Մի՛ մեղադրիր մարդկանց, ամեն մեկի համար իր աքլորն ու ասեղը քո ուղտի չափ է»:

Երբ օգնում ես դիմացինիդ որևէ գործում, նա էլ քեզ է օգնության ձեռք մեկնում:

Մեր բոլորի համար մեր ունեցածը շատ ավելի թանկ է. քանի ուրիշինը:

4․ Բնութագրի՛ր Ահմեդին։

Այս պատմվածքում Ահմեդը մտածում էր միայն իր մասին, իր ունեցածի մասին, նա չէր ցանկանում օգնել ուրիշներին, բայց ցանկանում էր, որ ուրիշները օգնեն իրեն: Ի վերջո նա հասկացավ, որ միայն փոծադարձ օգնությամբ կարելի հասնել ինչ-որ լավ բանի:

Быстро пролетело лето. Оно всегда проходит быстро. Солнце спряталось в тучах. Да и светило оно уже не так сильно. И вот тогда на дереве проснулся самый нижний лист и почувствовал, что ему мало света. Пошевелился он на ветке и сказал тому листу, что над ним: „Подвинься немного, а то мне света не хватает”. А тот ему отвечает: „Ты что, не видишь, что у меня его тоже мало?” Тут вмешались соседние листья и закричали верхним: „Эй, вы, верхние,  до нас свет не доходит!” А те им в ответ: „Успокойтесь! Вы там внизу ничего не видите, а нам сверху видно, что осень пришла! Теперь света всем мало будет”. Не поверили этому нижние листья и стали кричать ещё сильнее. Верхние листья от них не отставали. И так раскричались, что поссорились и полетели на землю – подальше от соседей. А как же, спросите вы, последний лист? Тот почему на дереве не остался? Ведь ему не с кем уже было ссориться. Конечно, не с кем, но вы попробуйте в одиночестве пожить. Тоже, наверное, на месте не усидите…

подвинуться – տեղ տալ                                        вмешиваться (вмешаться) – վեճին խառնվել
не усидеть на месте – տեղում տիտիկ չանել                 одиночество – մենություն

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Когда и почему проснулся на дереве самый нижний листок?

Быстро пролетело лето. Оно всегда проходит быстро. Солнце спряталось в тучах. Да и светило оно уже не так сильно. И вот тогда на дереве проснулся самый нижний лист

2. Какой разговор произошёл между ним и тем листом, который был над ним?

Пошевелился лист на ветке и сказал тому листу, что над ним: „Подвинься немного, а то мне света не хватает”. А тот ему отвечает: „Ты что, не видишь, что у меня его тоже мало?”

3. Как повели себя другие листья?

Соседние листья закричали верхним: „Эй, вы, верхние,  до нас свет не доходит!”

4. Почему листья полетели на землю?

Листья так раскричались, что поссорились и полетели на землю.

5. Почему последний лист не остался на дереве?

Ему не с кем уже было ссориться.

Найдите в тексте антонимы к данным словам. Составьте и напишите с
ними предложения.
Медленно-быстро, слабо-сильно, верхний-нижний, много-мала, снизу-сверху, ушла-пришла, помириться-поссорится, первый-последний.

Вы прочитали сказку „Отчего опадают листья”, но на самом деле листья
опадают, конечно же, не потому, что ссорятся между собой. Прочитайте
самостоятельно следующий текст и скажите, почему осенью опадают
листья.
Зимой корни растений не могут получать воду из земли, а из листьев вода испаряется. Если бы деревья не сбрасывали листья, они бы умерли от недостатка воды. Но у некоторых растений листья сохраняются всю зиму, потому что они слабо испаряют воду.

Осенью опадают листья из-за недостатка воды.

Домашнее задание:

Текст «Почему опадают листья» читать, рассказывать

Найдите в интернете информацию о том, почему опадают листья.

С приходом холодного времени года почва начинает промерзать. Деревья перестают получать нужное количество влаги и питательных веществ. Поэтому растения вынуждены избавляться от лишнего груза и сбрасывать листву.

• Բլոգումդ ունե՞ս մաթեմատիկա բաժին։

Այո

• Պարտաճանաչ կատարե՞լ և բլոգիդ մաթեմատիկա բաժնում տեղադրե՞լ ես մաթեմատիկայի բոլոր առաջադրանքներն ու նախագծերը։ Տեղադրիր բլոգիդ մաթեմատիկա բաժնի հղումը։

https://davitmovsisyan.edublogs.org/category/%d5%b4%d5%a1%d5%a9%d5%a5%d5%b4%d5%a1%d5%bf%d5%ab%d5%af%d5%a1/

• Մասնակցե՞լ ես «Սովորող-սովորեցնող(GeoGebra երկրաչափական ծրագրի յուրացում»

Ոչ

• Քանի՞ անկյուն կստացվի երկու ուղիղների հատումից։

1

• Քանի՞ աստիճան է փռված անկյունը։

180

• Քանի՞ աստիճան է ուղիղ անկյունը։

90

• A(150) , B(360) և C(30) կետերից ո՞րն է կոորդինատային ճառագայթի վրա ավելի աջ գտնվում:

360

• A(600) , B(320) և C(100) կետերից ո՞րն է կոորդինատային ճառագայթի վրա ավելի ձախ գտնվում։

100

• Կոորդինատային ճառագայթի վրա B կետը գտնվում է A(35) կետից ձախ։ Ի՞նչ ամենամեծ կոորդինատ կարող է ունենալ B կետը:

34

• Կարո՞ղ են մի կետից սկիզբ առնել միա քանի ճառագայթներ։ Եթե այո, պատկերել դրանք։

այո

• Հայտնի է, որ |AB|=5 սմ, |BC|=13 սմ։ Գտեք AC հատվածի երկարությունը։

18

• AB հատվածի երկարությունը 8 սմ 4 մմ, AC հատվածը՝ 21 սմ 6 մմ է: Գտիր CB հատվածի երկարությունը:

13

• 
• Գտեք բաժանելին, եթե բաժանարարը 121 է, թերի քանորդը՝ 7,
  մնացորդը՝ 2։

X:121=7

7:121=30

• Հաշվիր գումարը`
  
  50 սմ 6 մմ+12 սմ 9 մմ
• 63սմ 5մմ
  7 ժ 35 ր+3 ժ 30 ր
• 11ժ 5ր
  8 օր 16 ժ+2 օր 9 ժ
• 11 օր 1ժ

• Ի՞նչ ամենամեծ մնացորդ կարող է ստացվել բնական թիվը
  29-ի բաժանելիս։

8